Rapporten rond amai!

Spring naar:

Voorstudie: Waarom wil jij meedoen met amai!?

Wat motiveert Vlamingen om mee na te denken over slimme AI-oplossingen? Dat wilde het team achter het project ‘amai!’ graag te weten komen. In amai! krijgen Vlamingen de kans om zelf voorstellen te doen voor AI-oplossingen rond thema’s als gezondheid, klimaat & milieu, mobiliteit en werk. Dat doen ze samen met AI-experten en experten op vlak van die thema’s. Om te weten hoe we burgers kunnen motiveren om mee na te denken over slimme oplossingen, deden ze een bevraging bij 1145 Vlamingen. De resultaten van die voorstudie vormen een belangrijke basis voor de manier waarop het project ‘amai!’ vorm kreeg.

Denk mee

Wat maakt dat je creatief over een probleem gaat nadenken? Volgens een theorie met de naam ‘the componential theory of creativity’ moet je daartoe de nodige kennis en motivatie hebben en moet je in staat zijn om creatief te denken. Voor ‘amai!’ betekent dat dat een Vlaming iets moet weten over artificiële intelligentie, zich betrokken moet voelen bij één van de 4 thema’s van amai!, en over de nodige verbeeldingskracht moet beschikken. Wat leerde het amai!-team hierover uit de voorstudie?

Kennis

Qua kennis bleek dat respondenten meer ervaringen hebben met AI-toepassingen, dan ze zelf vermoedden. Zo zei meer dan de helft van de steekproef (66,9%) nog nooit te hebben gehoord van AI, of er wel al van te hebben gehoord, maar niet te weten wat het betekent. Maar wanneer we kijken naar de resultaten van de AI-geletterdheidsscore (die onder meer polst naar kennis over beeldherkenning of info op maat online), blijkt die gemiddeld toch op 3,03 op 5 te liggen. Vlamingen hebben dus best wel wat kennis over specifieke AI-toepassingen, zonder altijd effectief te weten dat ze met AI in contact komen.

Creativiteit

Op vlak van creativiteit merkten we dat meer dan de helft van de respondenten zichzelf beschouwt als (heel) creatief (40% creatief, 13% heel creatief). Hier waren geen betekenisvolle verschillen tussen geslacht, leeftijd of opleidingsniveau.

Motivatie

En tenslotte op vlak van motivatie om deel te nemen aan ‘amai!’ bleken burgers meer actief te willen meedenken aan oplossingen als zij zich meer betrokken voelen bij een thema. Er is trouwens best wel wat bezorgdheid rond AI, zoals vrees voor jobverlies of jobvervanging (gemiddelde score 3,45 op 5), angst tegenover robots (gemiddelde score 3 op 5), en bezorgdheid om de persoonlijke privacy (gemiddelde score 3,45 op 5). Ondanks die bezorgdheden is een andere belangrijke reden voor Vlamingen om aan ‘amai!’ deel te nemen net om bij te leren over AI (57,7%) en dat dan liefst via een eigen computer (72,6%) op een manier die niet te tijdrovend is.

Hoe gaven deze resultaten vorm aan ‘amai!’?

We beslisten om Vlamingen meer bewust maken van waar AI nu al in hun levens aanwezig is. Tegelijk willen we ook de kennis over AI bij Vlamingen vergroten: AI is niet (alleen) iets uit science fiction films, het is een technologie die vandaag al volop wordt ingezet en ons helpt. Daarnaast willen we Vlamingen tonen op welke manier de technologie werkt.

Heel wat burgers zien zichzelf in staat om creatief na te denken over maatschappelijke uitdagingen en daar wil amai! hen ook toe aanmoedigen, door hen volop de mogelijkheid te bieden hun eigen ideeën te delen. Velen zullen dat alleen doen als ze zich sterk betrokken voelen bij de maatschappelijke uitdagingen. Amai! vertrekt daarom heel sterk vanuit thema’s waar heel van Vlamingen mee bezig zijn, namelijk gezondheid, klimaat & milieu, mobiliteit en werk.

Daarom zetten we vier voorbeelden centraal, eentje per thema, die heel concreet tonen hoe AI nu al, of in de nabije toekomst, ons kan helpen. Vlamingen kunnen zelf hun ideeën delen via een participatieplatform, van thuis uit.

Voor wie is ‘amai!’?

Laat het duidelijk zijn: iedereen kan en mag een idee delen op de amai!-website. Maar uit de antwoorden konden specifieker drie types Vlamingen of ‘segmenten’ afleiden: de ‘maatschappelijke toepassers’, de ‘creatieve denkers’ en de ‘waarnemers’. De maatschappelijke toepassers zijn de grootste groep: zij zijn middelmatig goed op de hoogte van de actualiteit rond de thema’s van amai!, ze staan positief tegenover actief meedenken aan oplossingen in de domeinen. De meesten hebben al eens gehoord over AI, maar weten niet heel goed wat het betekent.

Hun belangrijkste motivatie om aan een project als ‘amai!’ deel te nemen is dan ook om maatschappelijke problemen op te lossen. Deze groep omvat iets meer vrouwen (56,5%) dan mannen, de gemiddelde leeftijd bedraagt 47 jaar, en heeft een gelijke verdeling in laag-, midden- en hooggeschoolden. Het is op deze groep mensen dat het amai!-project zich vooral zal richten.

Smaken deze cijfers naar meer en wil je graag het volledige rapport lezen? Download het dan hieronder of lees het rapport op Issuu.

Download de voorstudie

Rapport: Welke ideeën hebben burgers voor AI?

Van welke maatschappelijke vragen liggen burgers wakker en hoe kan AI daarbij helpen? Daar gingen we met amai! naar op zoek in 2021. In totaal werden er maar liefst 352 vragen en ideeën ingediend via het amai-platform. In een pas gepubliceerd rapport lichten we toe hoe we de vragen en ideeën verzamelden, en hoe we op basis hiervan de amai!-projectoproep opstelden. Ook kan je er een volledig overzicht lezen van de vragen en ideeën van de burgers.</em >

Van idee naar cluster

Op tal van manieren hebben we burgers gestimuleerd hun ideeën op het amai!-platform te delen. Burgers konden ideeën op het platform achterlaten voor de thema’s mobiliteit, klimaat en milieu, gezondheid en werk. Deze werden één voor één gelezen door het amai-team en gegroepeerd. Gelijkaardige ideeën werden geclusterd, en soms werd één idee aan meerdere clusters toegevoegd als het idee met meerdere onderwerpen verband hield.

Bijvoorbeeld voor het domein gezondheid vonden we drie clusters: ‘preventie en levensstijl’, ‘ziekte’ en ‘leven met een beperking’. Onder elke cluster werden er nog eens aparte categorieën aangemaakt, zo hadden we voor de cluster ‘preventie en levensstijl’ zes subthema’s: ‘gezond leven’, ‘mentale gezondheid’, ‘voeding’, ‘sport en beweging’, ‘hygiëne en huid’, en ‘ongeval preventie en veiligheid’. Ideeën of vragen over een tekort aan voedingsstoffen en het volgen van een strik dieet werden dan gegroepeerd onder het thema ‘voeding’ voor de cluster preventie en levensstijl. Deze cluster groepeerde alle vragen en ideeën over hoe AI kan helpen gezond te eten, rekening houdend met onze specifieke behoeften.

Op deze manier werden alle ideeën gecodeerd, wat uiteindelijk 17 ‘ideeënclusters’ opleverde. Zo konden alle ingediende vragen en ideeën op een overzichtelijke manier gepresenteerd worden.</span >

Kampvuursessies verspreid over Vlaanderen

Tijdens de maanden juni en juli 2021 organiseerde amai! vijf zogeheten ‘kampvuursessies’ over Vlaanderen. Deze creatieve workshops vonden plaats in Genk (C-Mine), Gent (Bibliotheek De Krook), Brussel (Muntpunt), Antwerpen (Permekebib) en Leuven (Stadsbibliotheek Leuven), en werden georganiseerd in samenwerking met culturele en openbare instellingen. In totaal schreven er 61 deelnemers in.

Deelnemers gingen aan de slag met de geclusterde ideeën en werkten deze verder uit. Ze dachten na over welke ideeën ze het meest relevant vonden en brainstormden over concrete oplossingen. Aan het einde van de kampvuursessies hadden we zo 34 uitgewerkte ideeën.

Geselecteerde ideeën voor de projectoproep

Deze 34 uitgewerkte ideeën legden we voor aan een jury van experten. Zij evalueerden de ideeën op het criteria haalbaarheid en wenselijkheid. Ideeën die laag scoorden werden niet geselecteerd voor de projectoproep. 17 AI-concepten behaalden de eindmeet voor de projectoproep. Ondertussen zijn de vier geselecteerde amai!-projecten begin 2022 gestart. Je kan ze volgen op de projectenwebsite.

Het rapport geeft gedetailleerde informatie over hoe dit alles tot stand kwam en welke ideeën burgers deelden. Benieuwd naar het traject en de voorstellen van burgers? Download hieronder het volledige rapport.

Download het rapport

Rapport: Wat leren we uit de amai!-projectoproep van 2021?

In de zomer van 2021 lanceerden Kenniscentrum Data en Maatschappij en Scivil, het Vlaamse kenniscentrum voor citizen science, een oproep voor subsidieaanvragen. Projectvoorstellen moesten via artificiële intelligente (AI) een oplossing uitwerken voor één van 17 concepten. Deze concepten kwamen tot stand in het voortraject van amai! en focussen op maatschappelijke uitdagingen ingezondheid, klimaat en milieu, mobiliteit, en werk.

In dit rapport kom je enerzijds meer te weten over de ingediende projectvoorstellen bij de oproep van 2021, en anderzijds krijg je een beeld van hoe deze voorstellen werden beoordeeld door de expertenjury. Voor meer tips rond het indienen van een projectvoorstel bij de volgende oproep kan je alvast onze 7 tips lezen in dit blogbericht.

Rapport: In dialoog - samen richting maatschappelijk verantwoorde AI

Dit rapport beschrijft in detail de aanpak van begeleidingsethiek die toegepast werd binnen het amai!- project. De tweede editie van amai! wilde immers niet enkel ideeën van burgers voor AI verzamelen, maar eveneens randvoorwaarden en bezorgdheden van burgers voor AI capteren.

Met dat doeleinde werd de aanpak van begeleidingsethiek vertaald naar een methode van dialoog met burgers over ethische dilemma’s over artificiële intelligentie (AI). Deze methodiek werd opgezet in 2022 aan de hand van workshops “AI en randvoorwaarden” en lezingen. Deze activiteiten richtten zich naar het brede publiek, en voornamelijk naar het profiel van de ’maatschappelijke toepassers’.

Download het rapport

Meting: Impact amai!-activiteiten 2022

Het aanbod aan amai!-activiteiten was heel divers, gaande van lezingen, datawalks, ideeënstanden, enz. De activiteiten beoogden te informeren en inspireren, alsook participatie en co-creatie met het brede publiek te ondersteunen.

Na deelname aan een activiteit van amai! vroegen we deelnemers om een vragenlijst in te vullen. Dit document geeft een overzicht en inzicht in de uitkomst van deze bevraging.

Download de meting