Of er iets nieuws te melden viel over AI het voorbije jaar? Het zal wel zijn! Wat een achtbaan is die artificiële intelligentie! Het gaat razendsnel alle kanten op. Maar met amai! proberen we het hoofd koel te houden. We blijven focussen op: hoe kunnen we er samen voor zorgen dat AI een maatschappelijke meerwaarde heeft? Daar werken we elke dag aan met een leuk team.

Karen en Neena zijn de coördinatoren voor respectievelijk Scivil en KDM, de organisaties achter amai!. Pieter was vroeger coördinator. Hij denkt nog steeds mee. Jef en Isaak zijn de educatieve duizendpoten, Michiel is de enige die écht begrijpt hoe AI werkt en wat Sven precies doet, daar zijn we nog niet helemaal uit.

Hoe kijken zij – wij, dus – naar het voorbije jaar en de toekomst?

 

Wat vond je de opvallendste evolutie in AI?

Karen: Wat mij dit jaar heeft verrast, is hoe snel AI is geëvolueerd van een eerder niche onderwerp naar een onderwerp dat bij menig familiefeest ter sprake komt. Veel mensen hebben het voorbije jaar voor het eerst met ChatGPT of Copilot geëxperimenteerd, en zijn op zoek naar wat deze toepassingen in hun dagelijkse leven kunnen betekenen. Die shift in de maatschappij was voor mij dit jaar het meest verrassend.

Neena: Wat mij blijft verrassen, is hoe breed AI toepasbaar is in zowel mijn privé- als professionele leven. Goblintools.ai bijvoorbeeld, die complexe taken omzet in behapbare to-dolijstjes, of slimme fotobewerkingstools van printbedrijven waarmee ik razendsnel vakantiefoto’s in een mooi album kan omzetten. Gouwe ouwe Shazam blijft ook een favoriet: één tik en je weet welk nummer je hoort.

Jef: Teams is voor mij een uitschieter. Het kan gesprekken transcriberen en samenvatten, en die functionaliteit is dit jaar enorm verbeterd.

Michiel: De introductie van een AI-coördinator vond ik het meest opvallend. Die integreert en stuurt gespecialiseerde AI-tools aan voor complexe projecten, zoals het ontwikkelen van een gerichte reclamecampagne. Het is fascinerend hoe zo’n systeem verschillende taken naadloos combineert.

Isaak: Wat ik écht verrassend vond, is de enorme vooruitgang in tekst-naar-spraak en spraak-naar-tekst technologieën. Vroeger voelde dit nog als gimmicks, maar nu zijn we echt aan het praten met onze computers, bijna zoals met een mens. Het verschil met eerdere systemen zoals Siri is dag en nacht.

Pieter: Ik ben een beetje een podcast-addict, dus dat NotebookLM zomaar een oké klinkende podcast kan genereren, verraste me toch. Al zie ik die nog niet meteen een ‘Oorkonde’ winnen (de Vlaamse podcast-prijzen).

Sven: Ik verveel mijn gezin op dagelijkse basis met een weet-je-wat-je-nu-óók-al-met-ChatGPT-kan-weetje. Bijvoorbeeld een foto van een wandlamp in onze living tonen en vragen hoe je die kan openvijzen om een kapotte lamp te vervangen. En ja, hoor: geen probleem. Dat zou een jaar geleden geen waar geweest zijn.

 

Wat viel je op bij amai! dit jaar?

Karen: De internationale interesse in amai! viel me op. Het is inspirerend dat Vlaanderen, ondanks onze kleine omvang, andere regio’s weet te motiveren met ons model van burgerparticipatie in innovatie.

Neena: De brede interesse en de goesting om met AI aan de slag te gaan is opvallend, maar ook de angst en weerstand die soms speelt. Bij amai! blijven we inzetten op onze pijlers: informatie, inspraak en innovatie. Vooral het enthousiasme van mensen die projecten indienen voor een inclusievere en groenere samenleving blijft me inspireren.

Jef: AI trekt meer publieke aandacht dan ooit, maar vergroot ook de digitale kloof voor sommigen. Ons traject met Ligo-leerkrachten om educatieve programma’s over AI en deepfakes te ontwikkelen, was daarom ontzettend waardevol.

Michiel: Positief is dat ChatGPT ervoor heeft gezorgd dat meer mensen bekend zijn met AI. Negatief is dat AI vaak wordt gereduceerd tot tools zoals ChatGPT, terwijl het veld zoveel breder is.

Isaak: Wat me opviel, is dat veel ingediende projecten gericht zijn op chatbots. Dit toont hoe toegankelijk en populair deze technologie is geworden. Tegelijkertijd is het interessant om te zien dat mensen niet gewoon een generieke chatbot willen, maar juist een die specifiek is afgestemd op een bepaalde doelgroep of situatie. Het is mooi om te zien hoe deze projecten inclusie en toegankelijkheid willen bevorderen door AI te personaliseren en aan te passen aan de echte behoeften van mensen.

Pieter: Ik was aangenaam verrast door de grote interesse in onze projectoproep. We konden dit jaar maar drie projecten ondersteunen, maar de variatie in voorstellen is opvallend. Als je door al die projectideeën gaat, besef je meer dan ooit dat AI niet alleen een verhaal is van de grote techspelers die met alle aandacht gaan lopen. Ook hier bij ons gebeurt veel innovatie, vaak op een heel weloverwogen manier én met veel oog voor maatschappelijke impact.

Sven: Hoe vaak het woord amai! voorkomt in ondertitels op tv. Eens je er begint op te letten, kan je er niet meer naast kijken.

 

Wat hoop je dat AI ons in 2025 brengt?

Karen: Ik hoop dat AI minder energie gaat verbruiken. Onderzoek daarrond is zeker al bezig, maar er is ook nog veel werk aan de winkel. Hopelijk zetten we in 2025 de eerste stappen in de goede richting.

Neena: Ik hoop dat 2025 ons het inzicht brengt om AI in te zetten op een verantwoorde manier die ten dienste staat van mens en maatschappij. Verder hoop ik ook op een 2025 met voldoende ruimte voor wie aan de andere kant van de (digitale) kloof staat, zodat die kloof wat smaller kan worden. Daar wil ik vanuit amai! alvast mee mijn schouders onder zetten.

Jef: Ik hoop dat AI het leven eenvoudiger maakt, met aandacht voor het energieverbruik. En laten we eerlijk zijn: een gezonde dosis hilarisch mislukte AI-creaties mag ook in 2025 niet ontbreken.

Michiel: Wereldvrede zou mooi zijn. Maar als dat niet lukt, dan hoop ik op een AI die eindelijk een foto van een mens met vijf normale vingers kan genereren.

Isaak: Mijn grootste hoop is dat AI toegankelijker en inclusiever wordt voor mensen die er het meeste baat bij hebben. Denk aan spraakgestuurde interfaces voor mensen die moeite hebben met typen of lezen. Het zou fantastisch zijn als iemand gewoon kan zeggen: ‘Schrijf een mail aan mijn huisbaas in perfect Nederlands,’ terwijl ze hun boodschap in een andere taal inspreken. Dit soort innovaties kan écht een verschil maken, vooral voor digitaal kwetsbare groepen. Maar dat vereist ook dat de grote spelers bereid zijn om betaalmuren te laten verdwijnen en AI gebruiksvriendelijker te maken.

Pieter: Ik hoop dat we ons niet laten verblinden door de schijnbare wonderen die de technologie brengt en meer gaan nadenken over waar we de technologie wel en niet willen. AI-technologie is here to stay, maar hoe en waar, daar moeten we zelf het laatste woord over houden. Ik hoop dat we met amai! veel mensen kunnen blijven enthousiast maken om aan dat gesprek deel te nemen.

Sven: Ik hoop vooral dat mensen van goede wil goesting krijgen om met AI aan de slag te gaan. En dat AI leert strijken.